Scenariusz dwugodzinnych zajęć języka polskiego dotyczących "Przypowieści o synu marnotrawnym" z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania.
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO PRZEPROWADZONEJ W KLASIE II GIMNAZJUM
Opracowała Ewa Gajda
TEMAT: Czego uczy nas „Przypowieść o synu marnotrawnym”? CELE OPERACYJNE: Uczeń: · poznaje „Przypowieść o synu marnotrawnym” · czyta tekst przypowieści ze zrozumieniem · charakteryzuje elementy świata przedstawionego · rozpoznaje cechy przypowieści · wyjaśnia znaczenie słowa „marnotrawny” · rozpoznaje i nazywa przeżycia bohaterów · rozpoznaje i nazywa cechy bohaterów, zalety i wady · wciela się w rolę postaci, ukazując jej przeżycia · ocenia grę kolegów · zabiera głos w dyskusji · odczytuje przesłanie przypowieści · interpretuje obraz · współpracuje w grupie
METODY I FORMY PRACY: · praca z tekstem · ukierunkowana rozmowa · drama · dyskusja · „dywanik pomysłów” · praca indywidualna i w grupach
POMOCE: · podręcznik „Świat w słowach i obrazach” W. Bobińskiego lub tekst przypowieści z innego źródła · reprodukcja obrazu Rembrandta pt. „Powrót syna marnotrawnego” · karty pracy · karteczki samoprzylepne i duży arkusz papieru
CZAS: 2 godziny lekcyjne
PRZEBIEG LEKCJI: I. CZĘŚĆ WSTĘPNA
1. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie postaci występujących w tekście, który mieli przeczytać w domu. Pyta, co wiemy o tych postaciach (czy wiemy, jak się nazywali, jak wyglądali, ile mieli lat, gdzie mieszkali itp.). Dlaczego nie mamy informacji na ten temat? U.: Tekst jest przypowieścią, a więc nie zawiera szczegółowych informacji o postaciach czy miejscu i czasie zdarzenia (uczniowie znają cechy przypowieści z klasy I).
2. N.: Jaki charakter ma przypowieść, co jest jej celem? U.: Przypowieść ma charakter dydaktyczny, zawiera jakieś pouczenie, ważną myśl.
3. Zapisanie tematu : Czego uczy nas „Przypowieść o synu marnotrawnym”?
II. CZĘŚĆ GŁÓWNA
A. Praca z tekstem
1. N.: Czyja postać jest wyeksponowana w tytule? Co to znaczy„marnotrawny”? Uczniowie ustalają znaczenie wyrazu, korzystając ze słownika języka polskiego i zapisują (np. w postaci graficznej) na tablicy i w zeszytach.
marnotrawny - rozrzutny, nieoszczędny, lekkomyślnie gospodarujący, szafujący czymś, trwoniący coś
2. Ustalenie przebiegu wydarzeń. Któremu wydarzeniu narrator poświęca najwięcej uwagi? (powrót syna)
3. N.: Za chwilę spróbujecie zainscenizować ten fragment tak, aby wyeksponować uczucia postaci. Proponuję, abyście najpierw w grupach zastanowili się, co przeżywają bohaterowie w momencie powrotu młodszego syna. Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup, każda grupa otrzymuje karty pracy i losuje postać, której będzie dotyczyło polecenie (jedną postacią będą się zajmowały dwie grupy). Uczniowie wykonują zadanie 1, pracując z tekstem.
4. Prezentacja wyników pracy grup. Uczniowie zapisują na swoich kartach efekty pracy pozostałych grup.
B. Inscenizacja
1. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje przydziału ról.
2. Przygotowanie się „aktorów” do występu: - wyznaczenie miejsca akcji, ewentualnie zmiana ustawienia stolików, - wprowadzenie drobnych zmian w tekście (słowa narratora „...co by to miało znaczyć” będzie wypowiadał starszy syn w postaci „Co to ma znaczyć?”, - zwrócenie uwagi na sposób ukazania uczuć postaci.
3. Nauczyciel prosi uczniów, którzy nie biorą udziału w inscenizacji, aby uważnie obserwowali występ, zwracając uwagę na to, czy koledzy dobrze odegrali przeżycia postaci.
4. Odegranie scenki.
6. Ocena gry aktorów. (Jeśli będzie więcej chętnych, scenkę można powtórzyć i porównać grę aktorów).
C. Ocena postaci
1. Uczniowie ponownie dzielą się na 6 grup i wykonują zadanie 2.
2. Prezentacja wyników pracy grup. Uczniowie zapisują na swoich kartach efekty pracy pozostałych grup. N.: Którą postać możemy ocenić jednoznacznie pozytywnie, a którą negatywnie? U.: Postacią pozytywną jest ojciec, natomiast nie ma postaci jednoznacznie negatywnej. (Uczniowie wklejają wypełnione karty pracy do zeszytu).
D. Dyskusja
1. Nauczyciel wyjaśnia, że w dalszej części lekcji odbędzie się dyskusja nieformalna. Prosi o przypomnienie zasad obowiązujących uczestników dyskusji. Uzupełnia wypowiedzi i zwraca uwagę na ważne elementy.
2. Sformułowanie tematu dyskusji – stworzenie sytuacji problemowej: Czy ojciec postąpił słusznie, najpierw pozwalając synowi odejść z częścią majątku, a potem wybaczając mu? Dlaczego tak postąpił?
3. Dyskusja.
4. Podsumowanie dyskusji.
E. Odczytanie przesłania przypowieści
1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przedstawili swoje propozycje odpowiedzi na pytanie postawione w temacie, zapisując je na karteczkach samoprzylepnych i przyklejając na dużym arkuszu (dywanik pomysłów).
2. Odczytanie, zapis najciekawszych, najtrafniejszych do zeszytu.
3. N.: Jak można jeszcze inaczej odczytać ten tekst, jeśli weźmiemy pod uwagę, że pochodzi z „Biblii”? Kim mogą być postacie z przypowieści?
Zapisanie na tablicy i do zeszytu: Ojciec - Bóg Starszy syn – wierny wyznawca Młodszy syn - nawrócony grzesznik
5. N.: Przypowieści biblijne często były inspiracją dla twórców. Obejrzyjcie reprodukcję obrazu Rembrandta pt. „Powrót syna marnotrawnego” i spróbujcie odpowiedzieć na pytanie: czy jest to tylko ilustracja fragmentu przypowieści, czy ilustracja połączona z interpretacją.
III. ZAKOŃCZENIE 1. Nauczyciel podsumowuje lekcję i ocenia pracę uczniów.
2. Sformułowanie tematu pracy domowej, przypomnienie cech i sposobu zapisania wywiadu prasowego.
Praca domowa: Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem i zredaguj wywiad prasowy z wybraną postacią z „Przypowieści o synu marnotrawnym”.
KARTA PRACY
Zadanie nr1 Przeczytajcie jeszcze raz uważnie fragment dotyczący powrotu młodszego syna i wypiszcie nazwy uczuć, które towarzyszyły wylosowanej przez was postaci w czasie tego zdarzenia.
nazwy uczuć
|
młodszy syn
|
starszy syn
|
ojciec
|
lęk obawa wstyd skrucha żal
|
gniew złość zazdrość zdziwienie zaskoczenie
|
wzruszenie radość
|
Zadanie nr2 Spróbujcie scharakteryzować wylosowaną postać, wypisując jak najwięcej cech jej charakteru. Kierujcie się tym, jak postępuje i dlaczego tak czyni. Uwzględnijcie całą przypowieść. Następnie wśród wypisanych cech wyszukajcie wady i podkreślcie je.
nazwy cech
|
młodszy syn
|
starszy syn
|
ojciec
|
beztroski rozrzutny marnotrawny lekkomyślny nieposłuszny samowolny nawrócony skruszony
|
wierny oddany pracowity posłuszny zazdrosny zawistny
|
kochający wyrozumiały mądry roztropny miłosierny dobry sprawiedliwy litościwy
|
|